Rak szyjki macicy – profilaktyka i leczenie. Rola radioterapii w kompleksowej terapii onkologicznej

O profilaktyce i leczeniu raka szyjki macicy rozmawiamy z lek. Agnieszką Stefanowicz, specjalistą radioterapii onkologicznej z Centrum Radioterapii i Usprawniania w Elblągu.

Rak szyjki macicy jest jednym z tych nowotworów, które nie dają żadnych objawów. Rozwija się długo i bezboleśnie. Jak uchronić się przed rozwojem choroby?

Rak szyjki macicy w około 90 proc. przypadków jest spowodowany wirusem HPV przenoszonym drogą płciową. W związku z tym, jest jednym z nielicznych nowotworów złośliwych, w którym znana jest profilaktyka pierwotna w postaci szczepienia przeciwko onkogennym typom wirusa HPV. W wielu krajach europejskich szczepienie jest refundowane i zalecane dziewczętom przed inicjacją seksualną.

W najbliższym czasie również w Polsce powinien rozpocząć się powszechny program szczepień przeciw HPV, zgodnie z założeniami Narodowej Strategii Onkologicznej. Szczepienia dla nastolatek w wieku 11-13 lat mają być bezpłatne, aczkolwiek nieobowiązkowe.

Szczepionka jest bezpieczna i skuteczna, zmniejsza do kilku procent ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy i inne nowotwory HPV zależne, tj. rak kanału odbytu, rak regionu głowy i szyi oraz rak prącia. Zakażenie dotyczy bowiem także mężczyzn, którzy również mogą być jego nosicielami.

Polskie i światowe towarzystwa medyczne zalecają szczepienie dziewcząt i młodych kobiet w przedziałach wiekowych między 11 i 26 rokiem życia. Czy istnieje profilaktyka dla kobiet dojrzałych?

Jeżeli na szczepienie jest za późno ważna jest profilaktyka wtórna, czyli coroczne wykonywanie cytologii z tarczy i kanału szyjki macicy. Umożliwia ona wykrycie choroby na bardzo wczesnym etapie, kiedy jest ona w ponad 95 proc. wyleczalna za pomocą leczenia chirurgicznego.

Jak wygląda terapia onkologiczna w przypadku raka szyjki macicy?

Kluczowe znaczenie w wyborze metody leczenia ma przede wszystkim stadium zaawansowania nowotworu. Część kobiet, które poddawane są zabiegowi operacyjnemu, wymaga uzupełniającej radioterapii lub radiochemioterapii. Kobiety z rozpoznanym rakiem szyjki macicy w stadium zaawansowania FIGO II-IVA nadal mają duże szanse na wyleczenie, gdyż rak szyjki macicy należy do nowotworów promienioczułych i promieniouleczalnych.

W naszym Centrum Radioterapii i Usprawniania stosujemy nowoczesne, dynamiczne techniki radioterapii, tj. radioterapia z modulacją intensywności wiązki, techniki łukowe, które znacznie chronią zdrowe narządy otaczające szyjkę macicy i zmniejszają ryzyko skutków ubocznych.

Pacjentki leczone są przez wielodyscyplinarny zespół złożony z ginekologów, onkologów klinicznych i specjalistów radioterapii onkologicznej przy współpracy z psychologiem klinicznym.