Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Spacer po miejscach nieistniejących - Kościół Bożego Ciała w Elblągu

Witold Chrzanowski
Witold Chrzanowski
Ten charakterystyczny budynek znają wszyscy mieszkańcy Elbląga. Dawny, pochodzący jeszcze z XV wieku, kościół pw. Bożego Ciała, a raczej to co z niego pozostało (a nie zostało poza znacznie zdeformowaną bryłą praktycznie nic) mieści obecnie Diecezjalny Ośrodek Duszpasterstwa oraz Centrum Kultury Chrześcijańskiej. Najnowsza historia obeszła się okrutnie z tą świątynią.

Kościół Bożego Ciała powstał wkrótce po pożarze, który w 1400 roku strawił zabudowania szpitala św. Jerzego. W pogorzelisku, obok stopionych srebrnych naczyń liturgicznych, znaleziono nietkniętą hostię. By upamiętnić ten cud zakonnik Helwig Schwan wybudował, pod Elblągiem, świątynię pod wezwaniem, tak pozornie kruchego, a jak się okazało niezniszczalnego Bożego Ciała.

Kościół zasłynął z unikatowego drewnianego wiszącego sklepienia. Miało ono doniosłe religijne przesłanie - miast unosić się do góry, jak jest w większości świątyń, spływało niejako ku dołowi - przedstawiając architektonicznie spływającą z góry na wiernych łaskę Bożą.

W czasie reformacji kościół przeszedł w ręce protestantów. W 1643 ufundowano barokowe zwieńczenie wieży kościelnej, a w 1875 roku pokryto je nową blachą cynkową. Kościół został powiększony w 1896 roku - dobudowano transept i prezbiterium. W czasie przebudowy w latach mistrz ciesielski Fechter rozbudował również sklepienie w nowo powstałej części kościoła.

W ciągu lat i wieków w świątyni znalazło się wiele cennych dzieł sztuki. Ołtarz główny ufundowany został w roku 1646 przez mistrza garncarskiego Davida Guttrechta. Tematem ołtarza była scena Ukrzyżowania. Ozdabiały go dwie duże białe kolumny, a obok nich znajdowały się postacie apostołów św. Piotra i św. Pawła. Nad sceną Ukrzyżowania górował obraz Chrystusa Zmartwychwstałego, a na samej górze – postać Chrystusa powracającego jako sędzia żywych i umarłych.
Ambona stojąca w pobliżu ołtarza, wsparta była na podstawie przedstawiającej Mojżesza z dwoma tablicami dziesięciu przykazań. Nad amboną była umieszczona gołębica - symbol Ducha Świętego.
Najcenniejszymi przedmiotami w kościele były: krucyfiks z roku 1538, przedstawiający postać Chrystusa z głową skłonioną na ramieniu oraz znajdująca się na emporze organowej gotycka figura Matka Bożej.
Organy 10-głosowe zajmujące całą szerokość świątyni zostały ufundowane w 1716 roku przez Johanna J. Kettlera, który został dyrektorem faktorii Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej. W 1882 zostały one poddane renowacji, rozbudowane i poświęcone 29 października 1882.
W wieży znajdowały się dwa dzwony odlane w 1648 i 1870. W roku 1944 dzwony kościelne zostały skonfiskowane przez władze wojskowe III Rzeszy i wywiezione.

W 1945 roku kościół i jego wyposażenie - łącznie z unikalnym sklepieniem został spalony. Ruina straszyła do początku lat 70. W roku 1973 część ruin rozebrano, a resztę, w ciągu czterech lat, zaadaptowano na siedzibę Spółdzielczego Domu Kultury "Pegaz".

W grudniu 1981 roku, na tydzień przed stanem wojennym, ówczesny wojewoda elbląski Zdzisław Olszewski (wkrótce zresztą potem odwołany) na wniosek NSZZ "Solidarność" wydał decyzję o przekazaniu dawnej świątyni Kościołowi.

od 7 lat
Wideo

Pismak przeciwko oszustom, uwaga na Instagram

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na elblag.naszemiasto.pl Nasze Miasto